Escoitamos a Juan Gelman (Buenos Aires, 1930) e o exilio, a morte e a poesía como linguaxe calcinada percorreron a súa palabra. Talvez sexa a perda o nó que amalloa a súa escrita. Percibímolo así mesmo cando, ao lembrar as inquietudes comúns con Jose Ángel Valente, aludiu á mística e ao libro Comentarios en que dialogaba con Santa Teresa e San Juan e asemade con autores de tangos, aos que cualificou de grandes metafísicos: “a muller abandona o home e este salouca pero penso que as que se tratan no fondo son outras perdas”.
Mediado abril estivo connosco o poeta Juan Gelman. Veu para recibir da man da Asociación de Escritores en Lingua Galega o recoñecemento como Escritor Galego Universal, tamén para presentar unha reedición do seu libro Bajo la lluvia ajena (notas al pie de una derrota) (1983) que Libros del Zorro Rojo tirou, agora co acompañamento dunha serie de augafortes realizada polo artista plástico arxentino Carlos Alonso no exilio compartido, onde nunca se cruzaron. “E é curioso porque os dous estabamos facendo cousas moi emparentadas pola ditadura militar e a represión”. Nunha ollada sobre esta obra na que domina a prosa, o autor conta que “pasaron moitos anos e a rabia, a furia e a dor que os inspirou xa non ten esa forza. Malia tratarse de recordos dunha época en que nos botaron do país”.
Aludindo ao desprazamento que vive nos libros comezou Gelman a súa conferencia na Academia Galega que principiaba o ciclo “Literatura e viaxe” e que contou ademais nos meses de abril e maio coa palabra de Miguel Anxo Murado, Hélia Correia, Alberto Manguel e Xabier P. DoCampo. “A viaxe que trae a lectura dun libro é magnífica porque descubrimos territorios que ignoramos ter dentro de nós, e por iso mesmo non tiñamos”. O escritor Cesáreo Sánchez Iglesias seguira ao presentalo o texto que abre Bajo la lluvia ajena para lembrar “o ferrolán Antonio Souto, de fermosos ollos claros” dirixindo o erguemento obreiro da Patagonia, “mans con mans, loitando pola dignidade do home, pola liberdade”. “Así fai ‒dixo‒ o poeta Juan Gelman coa súa altísima palabra poética. Ler a Juan Gelman é un privilexio e unha responsabilidade”.
[…]
Para continuar lendo:
Reportaxe. ProTexta, revista de libros de TEMPOS Novos, 14. 2010
perfil: Francisco X. Fernández Naval // fotos: Tamara de la Fuente
antemeudia 