Hai unha xeración de filólogos para quen a ollada sobre as tensións literarias se quixo situar, de vez e para sempre, lonxe da inxenuidade. Pasaron pola aulas de Antón Figueroa (Chantada, 1943), pensan no percorrido de dez anos desde Nación, literatura, identidade, porta para a teoría dos campos sociais. Len Ideoloxía e autonomía no campo literario galego (Laoivento, 2010) e atopan de novo o teórico que posibilitou a identificación de mecanismos de poder nos que nunca repararan. Neles afonda este fío de conversa co autor de Diglosia e texto.
ProTexta: Nas páxinas de Ideoloxía e autonomía no campo literario galego repara nas conexións entre antiintelectualismo e populismo. Cal é para vostede a necesidade da teoría?
Antón Figueroa: A teoría permite a reflexión formal, aquela que está na base das estratexias de autonomía e é o contrario dunha falsa seguridade que ás veces procede da ideoloxía. A ideoloxía é unha maneira de imaxinar o mundo, a vida, que condiciona e que escusa a reflexión, que finxe garantir unha calidade e en realidade garante un poder simbólico derivado da participación nese mundo ideolóxico. A reflexión é un antídoto contra a facilidade ofrecida pola ideoloxía.
P.: Como chega, desde o estudo da literatura francesa, a interesarse polo noso campo literario?
A.F.: Probablemente haxa tamén detrás unha cuestión ideolóxica, pero obxectivamente o galego é un campo de experimentación e de verificación extraordinario, moi activo en termos relativos, un campo particularmente tenso onde se vive a concorrencia, a loita literaria, política. Todos os fenómenos arredor da autonomía ou da heteronomía aparecen magnificados. É algo complexo, porque o feito de que a literatura teña unha función política, unha tendencia á heteronomía, faina activa.
Para continuar lendo:
Entrevista. ProTexta, revista de libros de TEMPOS Novos, 17. 2011
crítica de Ideoloxía e autonomía no campo literario galego: Isaac Lourido // foto: Tamara de la Fuente
antemeudia 