Nas liñas que seguen unha conversa posíbel coa autora de Linguas mortas. Parolar con Margarita Ledo (Castro de Rei, 1951) e ver superpoñerse a cada intre a pensadora política, a realizadora, a investigadora da comunicación, a escritora. Acompañar o modo en que chega a O serrote do Gil sen andar camiño agardado. Pescuda teimosa no real, vontade de construír ollada en común, crecente e devecente revelan a procedencia dos puntos de chegada na obra da man que escribiu “Do bucle e da fenda”, ensaio ineludíbel.
Procurar no fio do tempo en que a literatura perdera unha das voces que a situaban, Margarita Ledo Andión. Eis un dos nós da conversa. Sen nostalxia, sentimento que di non comprender. O campo cultural gañou así a documentalista que sitúa imaxes de noso no decorrer da historia. O xeneral Líster lembrando que a derrota non é nunca fermosa. Imponse ollada de fronte, a tensión de entender que todo pode ser preguntado a quen sabe a arte de ser simultanea, contundentemente ela e mais o mundo.
ProTexta: Sae en colección infantil de Galaxia O serrote do Gil. É o seu regreso en libro desde Historias como Barcelona. Como foi a decisión e a escrita para este público?Margarita Ledo: Desde Historias como Barcelona publiquei relatos soltos, por exemplo “A maleta de Marsella”, nun libro colectivo. Van na liña en que fago relatos curtos, cun nó que normalmente é un feito experiencial que converto en escrita. No caso da literatura para un público tan específico, en Linguas mortas hai un relato infantil que protagonizan Agar, Ramiro, os pequenos que me rodeaban. Chamase “O sapoconcho e a pasemisi” e ten ese universo de descuberta dos diferentes papeis entre nenos e nenas nun grupo máis ou menos próximo en idade. E a primeira cousa que me interesou de literatura infantil é un traballo que non aparece asinado, a tradución dun libro do meu amigo de Porto Manuel Antonio Pina, un autor de literatura infantil marabilloso. Sae en Xerais a finais dos 80 co nome de Xiganos e anantes. No caso d’O serrote foi un encargo de Neira Cruz que rematei hai dous anos. Acababa de coñecer un neno moi especial: fun a Lisboa para retomar algúns aspectos do son de Liste. Quen o fai é Emidio Buchinho e cando estou alí aparece un neniño, fillo del, e queda observando. Non só me deixou o seu cuarto senón que sacou unha maleta de ferramentas, entre elas o serrote, e empezou demostracións para min de todo o que sabía facer. Foi o que me chamou a atención, porque era moi pequeno. Prometinlle unha historia e esa é a do Gil, onde xogo cun personaxe duplo, algo que fago moito, o Gil ou Xil, o Pitorrei e o Picapau, e con ese mundo de posibilidades que ten un imaxinario sen lindes como é o infantil. Con cousas pequenas, os animais son pequenos, teñen que selo, non entendo unha historia infantil con ursos ou con diplodocos.
P.: Como ve o Gil que debuxou David Pintor?
M. L.: Vino cando xa estaba debuxado. Non é o Gil do meu neno, pero tamén iso me resultou interesante.
P.: É case un adulto, non?
M.L.: É, e sorprendeume pero entendo que aí a ilustración funcionou independente e resúltame moi agradábel nos dous personaxes, nas texturas dos fondos, das follas das árbores. Efectivamente o meu Gil é máis pequeno, vese pola linguaxe. Sorprendeume que este resposta case ao arquetipo que temos do portugués, o leñador, igual que eles farían, supoño, un aguador en Lisboa. Pero é un arquetipo antergo, polo tanto non me preocupou porque entendo que o ilustrador viu un personaxe máis na puberdade. Entón aparecen como dous relatos en paralelo, algo que tamén me interesa.
Para continuar lendo:
Entrevista. ProTexta, revista de libros de TEMPOS Novos, 11. 2009
perfil: Chus Pato // crítica d’O serrote do Gil: María do Cebreiro Rábade Villar //
fotos: Tamara de la Fuente
antemeudia 