Desarquivar a perda

Texto para presentación. Quantas letras para um rio
http://letrasparaumrio.wordpress.com/. 2011

María do Cebreiro Rábade Villar. Fogar impronunciable. Poesía e pantasma. Editorial Galaxia, 2011

O lugar atravesa a obra de María do Cebreiro Rábade Villar. Volvemos, cando menos, a O barrio das chinesas (2005). O poemario comeza dicindo «Como todos os lugares, este barrio empezou sendo outro lugar» e remata declarándose libro de viaxes. A escritora pon e quita apelidos pero é a mesma. Tempo e lugar, a historia da cultura, as coordenadas que habita de maneira máis decidida.

Se cadra a idea máis poderosa de Fogar impronunciable póusase na defensa e na vontade de volver ler no pasado como condición para albiscarmos outro futuro. Escoitámosllo á autora hai uns poucos días na súa intervención no ciclo Escrita(s) en Sargadelos A Coruña. A imaxe dialéctica, aquela que Walter Benjamin identifica coa historicidade propia da revolución. Di Cebreiro: «como incursión no futuro foi pensada a temporalidade revolucionaria». […]

Para continuar lendo: letrasparaumrio.files.wordpress.com

«Estremas fala da usurpación dos discursos, da linguaxe, dos corpos»

Tempo e sedimento teñen un sentido singular na poesía de Ana Romaní (Noia, 1962). Estremas (Galaxia), a súa quinta achega, viu luz cando remataba 2010. O lugar da voz, o discurso a gravar marcas no corpo ou a linguaxe que o poema pode soportar son materia que anda nas liñas que seguen. Pensamento e acción feminista hoxe, o seu labor de vinte anos no Diario Cultural, as ligazóns posíbeis entre os seus libros ou as escritas que sente a carón completan a ollada de quen entende o poema como evidencia do conflito e lembra: “o eu en vós destémese”.

ProTexta: Por que a estrema? Importou a plurisignificación na oralidade?
Ana Romaní: Non, o título foi o último que saíu, barallei outros antes. Pero logo deime conta de que aparecía moito nos poemas, e interesoume o concepto de estrema, linde, marxe, no sentido de estar fóra. Porque o libro á fin e ao cabo fala diso, do lugar, da posición desde a que construímos os discursos. E de estar fóra, como nun lugar de observación. Este é outro título en que pensei, “Lugar de observación”. A capacidade evocadora do título para falar de máis cousas veu logo, pero utiliceino en todo momento como marxe, porque é un lugar desde onde se pode observar, e ao mesmo tempo ter unha visión diferente. A centralidade é algo que me preocupaba, a posición é algo que necesito indagar, e o libro penso que pescuda niso.

P.: É entón ese o motivo fundamental que ve no poemario, o lugar da voz?
A.R.: Hai máis cousas, o libro fala con furia, con rabia e con tenrura do lugar, da posición desde a que construímos o discurso, o corpo. De seres colectivos e individuais, á procura, da identidade, da resistencia. Pero sobre todo o que move o libro é a procura, a necesidade de indagar e de comprender nun tempo que é todo o tempo. Procura nunha voz ou nunhas voces. Fala do confinamento, da rebelión, dos discursos que nos clausuran e nos atan: está a reixa, o campo de concentración, todas esas imaxes. Fala tamén da necesidade dunha rebelión, da acción e do movemento. Pero para iso é como se necesitase suspender o tempo, situarse nun lugar de observación para comprender que está pasando. O libro está atravesado de todos eses temas: os seres sociais en construción, as identidades á procura. […]

Para continuar lendo:
Entrevista. ProTexta, revista de libros de TEMPOS Novos, 17. 2011

perfil: Helena González // crítica de Estremas: Gonzalo Hermo // fotos: Mario Llorca

Elas e o paraugas totalizador

Recensión. Lectora. Revista de dones i textualitat, 12. 2006.

HELENA GONZÁLEZ FERNÁNDEZ. Elas e o paraugar totalizador. Edicións Xerais de Galicia, Vigo, 2006.

Las lectoras –me permito recurrir a la estadística, esa ciencia fácilmente pervertible– que atendemos de forma prioritaria la producción del campo cultural gallego nos hemos acostumbrado en los últimos años a acudir a la voz de la crítica e investigadora Helena González, que en cada artículo, reseña, panorámica o intervención radiofónica nos ha ido ofreciendo análisis detenidos y atentos de la convencionalmente denominada “literatura de mujer”.

A finales del 2005 llega a nuestras manos Elas e o paraugas totalizador, en la colección de ensayo de Edicións Xerais y con el contundente, por inequívoco, subtítulo “Escritoras, xénero, nación”. Y querríamos no acudir al lugar común que supone calificar esta obra de necesaria, pero así entendemos su aparición, más allá de que se trate de un estudio que tiene por objeto de análisis un sistema literario periférico, y que recibimos en un momento en que está llamado a dialogar y a interactuar con ensayos con los que comparte más que el espacio físico de las librerías: As terceiras mulleres, de María do Cebreiro Rábade y A palabra das fillas de Eva, de Teresa Moure, así como el más reciente Sexo e lugar, de Carmen Blanco. […]

Continuar lendo: